راهنمای تدریس دانشگاهی

تجربیات و نکاتی در تدریس دروس رشتۀ علوم قرآن و حدیث؛ که شاید به کار شما بیاید

راهنمای تدریس دانشگاهی

تجربیات و نکاتی در تدریس دروس رشتۀ علوم قرآن و حدیث؛ که شاید به کار شما بیاید

راهنمای تدریس دانشگاهی

در صدر اسلام، مبارزه‌ی با بی‌سوادی و تحریص و تحریض به علم و دانش، جامعه‌ی اسلامی را حدود هفت، هشت قرن از همه‌ی دنیای متمدنِ آن روز جلوتر برد. البته بعد ما رجعت کردیم، مسلمانان تنبلی کردند و کار ما به این‌جا رسید؛ ولی حالا می‌توانیم دوباره شروع کنیم. دوباره انقلاب شد، دوباره اسلام سر کار آمد و حالا دیگر بی‌سوادی معنی ندارد.
(رهبر معظّم انقلاب)

دنبال کنندگان ۴ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
بارگذاری پاورپوینت | PowerPoint
دانلود پاورپوینت های من

متن معرفی دکتر «عایشه عبدالرحمن بنت الشاطئ» (دانشمند اهل سنت مصری)، خلاصه‌ی ترجمه‌ای است از معرفی ایشان در وبگاه المکتبة الشاملة، و متن معرفی کتاب «القرآن و قضایا الانسان»، ترجمه‌ای است از توضیحات وبگاه «مکتبة نور کتب» در معرفی این کتاب:

عایشه عبدالرحمن بنت الشاطئ

دکتر بنت الشاطئ و کتاب «القرآن و قضایا الانسان»نام ایشان، —عائشة محمد علی عبد الرحمن، معروف به بنت الشاطئ. —متولد مصر (1912-1998م) است.
وی —متفکر، محقق و نویسنده، و استاد زبان عربی دانشگاه عین شمس مصر است و در دانشگاه‌های دیگری نیز به عنوان استاد میهمان، تدریس می‌کرده است.
دکتر بنت الشاطئ —اولین زنی است که در دانشگاه الازهر مصر سخنرانی کرد، از اولین زنانی است که به روزنامه‌نگاری پرداخت، خصوصاً در روزنامه‌ی «الاهرام»، و اولین زن عرب است که جایزه‌ی «ملک فیصل» را در هنر و مطالعات اسلامی کسب کرد.
—برخی آثار: التفسیر البیانی للقرآن الکریم، تراجم سیدات بیت النبوة.

ملاقات دکتر علی شریعتی با دکتر بنت الشاطئ

دکتر علی شریعتی در کتاب «فاطمه فاطمه است» به ملاقات خود با دکتر بنت الشاطئ و سخن ایشان اشاره‌ای می‌کند:

تابستان امسال که به تصادفی ایشان را شناختم، گفت: «عشق من به خاندان پیغمبر که همه عمرم و کار و اندیشه‌ام را گرفته است، این آرزو را در دلم قوت داده و هرروز هم بیشتر نیرو می‌گیرد که ایران را بشناسم و فارسی بیاموزم... تا از تحقیقات و آثار دانشمندان شما در شناخت این چهره‌ها «زهرا و زینب و سکینه دختر امام حسین (علیه السلام) و خدیجه و فاطمه، مادر علی (علیه السلام)» بیشتر بهره بگیرم.»فاطمه فاطمه است، انتشارات شبدیز، چاپ دوم، ص92.

دکتر بنت الشاطئ و کتاب «القرآن و قضایا الانسان»

القرآن و قضایا الإنسان

—مؤلف در این کتاب، بسیاری از مسائل فلسفی مربوط به انسان و بسیاری از مسائل فلسفی تاریخی را مورد بحث قرار می‌دهد. وی پیرامون رابطه‌ی علوم طبیعی با قرآن کریم صحبت می‌کند و تحلیل متفاوتی را از آن ارائه می‌دهد.
—وی در این کتاب موضوعات مختلفی را در باره‌ی انسان طرح کرده؛ موضوعاتی که همواره ذهن انسان را به خود مشغول کرده و خواهد کرد: آنچه مقتضای امانت انسانیت است، تکالیف، مشغولیت‌های دنیایی و نگرانی‌های اخروی.
—نویسنده به این موضوعات از منظر فکر و دیدگاه خود نگریسته، و آن‌ها را به شیوه‌ای روان و با استفاده از متون قرآنی، طرح کرده است.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۹۸ ، ۱۹:۴۵
محمد رضا مزرعی فراهانی

روش تدریس من در درس مأخذشناسی تفاسیر قرآن کریم به این صورت است که ابتدا بنا بر سرفصل درس، تفاسیری به عهده‌ی دانشجویان قرار داده می‌شود تا به معرفی آن‌ها در کلاس بپردارند. این معرفی شامل دو بخش معرفی مفسر و معرفی تفسیر است، و هریک باید حداقل حاوی مطالبی باشد که استاد معیّن کرده است.

این تکلیف باعث می‌شود تا هر دانشجو حداقل با یک تفسیر به طور مستقیم مواجه شود و آن را از نزدیک مورد بررسی قرار دهد. یکی از نقاط مثبت این تکلیف آن است که دانشجو موظف است حتی الامکان خود کتاب تفسیر را در کلاس بیاورد تا دانشجویان بتوانند ان را تورق کنند. این باعث می‌شود تا ایشان راحت‌تر با تفاسیر ارتباط بگیرند.

به این تکلیف، 8 نمره اختصاص داده شد. مابقی نمره مربوط به امتحان است. منبع امتحان جزوه‌ای است که از مطالب استاد در کلاس توسط دانشجویان تدوین می‌شود و نیز خلاصه‌ی ارائه‌ی خود دانشجویان، که این خلاصه را نیز هر دانشجو از ارائه‌ی خود تهیه می‌کند و در اختیار دانشجویان دیگر قرار می‌دهد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ اسفند ۹۷ ، ۰۹:۲۵
محمد رضا مزرعی فراهانی

درسنامه واحد «جریان شناسی مطالعات قرآنی معاصر» کارشناسی علوم قرآن و حدیث مصوب 1395/4/13 را می‌توانید با کلیک بر روی تصویر زیر بارگذاری کنید:

درسنامه واحد «جریان شناسی مطالعات قرآنی معاصر» کارشناسی علوم قرآن و حدیث

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ اسفند ۹۷ ، ۰۰:۱۱
محمد رضا مزرعی فراهانی

درسنامه واحد «مأخذشناسی تفاسیر قرآن کریم» کارشناسی علوم قرآن و حدیث مصوب 1395/4/13 را می‌توانید با کلیک بر روی تصویر زیر بارگذاری کنید:

درسنامه واحد «مأخذشناسی تفاسیر قرآن کریم» کارشناسی علوم قرآن و حدیث

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ اسفند ۹۷ ، ۰۰:۰۵
محمد رضا مزرعی فراهانی

مراکزی که در طی برگزاری کلاس از افراد مختلف مشورت گرفتم یا به ذهنم رسید برای دانشجویان معرفی کنم، به این شرح هستند. اگر مواردی هم به ذهن شما می‌رسه، لطفاً در بخش نظرات مطلب، مرقوم بفرمایید.

ردیف

نام

وبگاه

1

مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران

moshaf.org

2

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور

noorsoft.org

3

فرهنگ و معارف قرآن

maarefquran.net

4

دارالحدیث

darolhadith.org

5

مرکز پژوهشی قرآن کریم المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف

quransc.com

6

پژوهشگاه علوم وحیانی معارج

maarej.esra.ir

7

بنیاد پژوهشهای آستان قدس

islamic-rf.ir

8

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

ihcs.ac.ir

9

مرکز هماهنگی و توسعه‌ی آموزش و پژوهش عالی قرآنی کشور

quran.msrt.ir

10

جامعة المصطفی العالمیة

miu.ac.ir

11

بنیاد دائرة المعارف اسلامی

rch.ac.ir

12

مرکز مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

clisel.com

13

پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی

ishm.um.ac.ir

14

انستیتو علوم انسانی و علوم اسلامی آلمان

islamic-sciences.net

15

دار العلوم زاهدان (اهل سنت)

abdolhamid.net

16

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

isca.ac.ir

17

بنیاد نهج البلاغه

nahjolbalagheh.ir

18

پژوهشکده نهج البلاغه

balaghah.net

19

مؤسسه تدبر در قرآن و سیره

mftqs.com

20

مؤسسه تدبر در کلام وحی

tadaborquran.com

21

کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی

-

22

مرکز ترجمه قرآن به زبان‌های اروپایی

cthq.ir

23

پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی

iict.ac.ir

24

گروه پژوهش‌های فرهنگ و تمدن اسلام و ایران مجمع تشخیص مصلحت نظام

csr.ir

25

مرکز مطالعات بین المللی دینی دانشگاه تهران

cirs.ut.ac.ir

26

پژوهشکده دانشکده ادیان و مذاهب

urd.ac.ir

27

مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

cid.icro.ir

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ دی ۹۷ ، ۲۲:۵۵
محمد رضا مزرعی فراهانی

نسخه‌ی پی‌دی‌اف این عناوین رو می‌تونید با کلیک بر روی شکل روبرو دانلود کنید. عناوین پیشنهادی برای تدریس در کلاس رایانه - بخش دوم

جلسه 11 - پاورپوینت

مقدمه

کاربرد پاورپوینت: ارائه‌ی یک مطلب

نکته: در نرم افزار ورد، متن طولانی است، اما در پاورپوینت، متن معمولاً مختصر است.

سربرگ Home: ابزارهای پایه

بخش Clipboard

بخش Slides:

New Slide: افزودن یک اسلایدِ (صفحه) جدید

Layout: تنظیم طرح‌بندی یک اسلاید، از نظر قرارگیری اشیاء مختلفی مانند، متن، عکس و...

بخش Font: تنظیمات قلم متن

بخش Paragraph: تنظیمات پاراگراف

بخش Drawing

Arrange: این منو دارای سه قسمت است:

Order: تنظیم محل یک شیء نسبت به دیگری، از نظر رو یا زیر بودن

Group: گروه‌بندی اشیاء

Position: تنظیم محل قرار گرفتن یک شیء در صفحه - چرخاندن یک شیء

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ دی ۹۷ ، ۱۸:۱۲
محمد رضا مزرعی فراهانی

این عناوین به تشخیص خودم و طبق نیازی که به نظرم می‌رسید دانشجوها دارن، انتخاب شدن. عناوین پیشنهادی برای تدریس در کلاس رایانه - ده جلسه اول - ویندوز تا پایان ورددر بین دانشجویان من، افرادی بودند که تا کنون با رایانه و به‌طبع نرم‌افزاهای رایانه‌ای کار نکرده بودند، به همین جهت باید مفاهیم پایه رو هم اشاره‌ای می‌کردم.

نسخه‌ی پی‌دی‌اف این عناوین رو می‌تونید با کلیک بر روی شکل روبرو دانلود کنید.

این عناوین به این شرحند:

جلسه اول و دوم - ویندوز

1. انواع نرم افزار:

  • أ‌. کاربردی
  • ب‌. سیستم عامل (توضیح مختصر این دو)

2. معرفی محیط ویندوز 7: میز کار ‌(Desktop) - نوار وظیفه (Taskbar)

3. معرفی پوشه‌ی اصلی درایوها (Computer)

4. نام فایل متشکل است از دو قسمت: نام، پسوند. این دو قسمت با یک نقطه از هم جدا می‌شوند.

5. توضیح نوع نمایش فایل‌ها در پوشه‌ها (حالت نمایش Details)

6. نحوه‌ی جستجوی فایل‌ها و پوشه‌ها در ویندوز

7. نحوه‌ی انتخاب فایل‌ها در یک پوشه (به‌وسیله‌ی کنترل / به‌وسیله‌ی شیفت)

8. فایده‌ی دسته‌بندی فایل‌ها: سهولت در پیدا کردن آن‌ها

9. عمل کپی، کات و پیست

10. توضیح منوی Organize در My Computer

  • أ‌. Cut
  • ب‌. Copy
  • ت‌. Paste
  • ث‌. Undo
  • ج‌. Redo
  • ح‌. Select All
  • خ‌. Delete
  • د‌. Rename: نکته: نباید هنگام تغییر نام یک فایل، پسوند آن را تغییر داد.
  • ذ‌. Properties
  • ر‌. Close

 11. آشنایی با کلیدهای موجود در صفحه کلید (Keyboard)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آذر ۹۷ ، ۱۳:۳۴
محمد رضا مزرعی فراهانی

برای تدریس ترجمه‌ی سوره‌ها، مناسب است ساختار سوره توضیح داده شود تا دانشجویان با هدف و غرض سوره آشنایی پیدا کنند. به این صورت، با سوره ارتباط بیشتری پیدا می‌کنند، ان شاء الله.

فایل زیر، مقاله‌ی «بررسی ساختار سوره انسان و دسته بندی آیات آن» می‌تواند در کلاس مورد استفاده قرار بگیرد.

بررسی ساختار سوره انسان و دسته بندی آیات آن

در این راستا، گفتارها و جلسات حجة الاسلام و المسلمین علی صبوحی نیز بسیار راهگشاست.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آبان ۹۷ ، ۱۰:۱۰
محمد رضا مزرعی فراهانی

کلاس آموزش رایانه

لازم است که در کلاس آموزش رایانه، کلاس یا مجهز به ویدئو پروژکتور باشد، و یا بتوان از طریق شبکه، بر روی نمایشگر رایانه‌های دانشجویان، محتوای نمایشگر رایانه‌ی استاد را نشان داد. زیرا به این صورت، دانشجویان به طور هم‌زمان در جریان آموزش مبباحث قرار می‌گیرند و کار آموزش آسان‌تر، سریع‌تر و هماهنگ‌تر پیش می‌رود.

در غیر این صورت، لازم است استاد کنار همه‌ی دانشجویان حاضر شود و مبحث را یکی‌یکی به آن‌ها آموزش دهد. البته این کار خیلی مشکلی نیست، اما به هر صورت دقایق بیشتری از وقت کلاس را مصرف می‌کند.

نکته‌ی دیگر اینکه، بهتر است هر سیستم در اختیار حد اکثر دو دانشجو باشد، تا همه فرصت تمرین مباحث را بیابند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آبان ۹۷ ، ۱۳:۰۰
محمد رضا مزرعی فراهانی

درسنامه واحد «رایانه و فضای مجازی» مقطع کارشناسی رشته‌ی علوم قرآن و حدیث مصوب 1395/4/13 را می‌توانید با کلیک بر روی تصویر زیر بارگذاری کنید:

درسنامه واحد «مراکز پژوهش قرآن و حدیث ایران و جهان»

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۹۷ ، ۰۰:۰۲
محمد رضا مزرعی فراهانی