جریان‌شناسی مطالعات قرآنی معاصر عنوان کتابی است که به منظور تدریس در درسی با همین عنوان تألیف شده است. این کتاب را مطالعه نکرده‌ام و صرفاً جهت اطلاع در اینجا قرار می‌دهم. در صورتی که این کتاب را مطالعه کرده‌اید، نظر خود را در بخش نظرات این مطلب ثبت فرمایید تا تا ان‌شاءالله مورد استفادۀ مخاطبان محترم قرار بگیرد.
| نویسنده: | علی شریفی |
| ناشر: | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| سال نشر: | 1399 |
| تعداد صفحات: | 230 |
مطلع شدم کتاب مراکز پژوهش قرآن و حدیث در ایران و جهان منتشر شده؛ لذا جهت اطلاع مخاطبان گرامی در این مطلب قرار داده شد. ان‌شاءالله که در تدریس درس مربوط، به کمک اساتید بزرگوار خواهد آمد. در صورتی که این کتاب را مطالعه کرده‌اید، با ثبت نظرات خود، آن را برای دیگران نیز معرفی فرمایید.
| نویسنده: | محمدحسن زمانی | محمود واعظی |
| ناشر: | چاپ و نشر دارالحدیث |
| سال نشر: | 1399 |
| تعداد صفحات: | 215 |
«التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم» تألیف سمیح عاطف الزین (1344 - 1435ق./1926 - 2014م.) است. این تفسیر یک مجموعۀ 14 جلدی است و در این مجموعه، مؤلف پیرامون موضوعات مختلف مرتبط با قرآن کریم بحث کرده است.
مروری بر محتوای این مجموعه، این نتیجه را به‌دست می‌دهد که از عنوان «تفسیر موضوعی» که بر این مجموعه گذاشته شده، معنای مشهور آن مد نظر نبوده است. معنای مشهور تفسیر موضوعی از این قرار است:
بیان آموزه‌های مرتبط با یک موضوع خاص، با توجه به آیات مختلف قرآن کریم در یک یا چند سوره. (ویکی شیعه به نقل از: مسلم، مصطفی؛ مباحث فی التفسیر الموضوعی، ص16)
ظاهراً سمیح عاطف زین در «التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم» به بیان مطالبی پرداخته که اگرچه به‌نوعی با آموزه‌های قرآن کریم مرتبط است، اطلاق تفسیر موضوعی با تعریف بالا بر آن منطبق نیست؛ چنانچه از عناوین هر یک از مجلدات این مجموعه نیز چنین نتیجه‌ای حاصل می‌شود*:
نکتۀ دیگری که در مورد این مجموعه با بررسی مجلدات اول و دوم آن به نظر رسید، آن است که این مجموعه، خالی از استنادات علمی است و این برای چنین اثری نقصی بسیار بزرگ به‌شمار میرود. به‌عنوان مثال، ایشان در اوایل جلد دوم در حدود یک صفحه به بررسی واژۀ «قصّة» و مشتقات آن می‌پردازد، اما حتی یک پاورقی استنادی در آن مشاهده نمی‌شود.
برای بررسی این مجموعه و مؤلف آن نیاز به مطالعۀ مفصل‌تری است و علاقه‌مندان می‌توانند به عنوان موضوع پژوهشی آن را به مطالعه بگذارند.
____________________
* عمدۀ عناوین مجلدات این تفسیر از وبگاه کتابخانه ملی قطر اقتباس شده است.
این پاورپوینت شامل معرفی مختصر هفت تک‌نگاره‌ی موضوعی قرآن کریم در تألیفات شیعه است، و جهت تدریس درس مأخذشناسی تفاسیر قرآن کریم در دانشگاه اراک تولید شده است.
عناوینی که در این فایل معرفی شده‌اند، به شرح زیر هستند:
در این فیلم، علامه طباطبایی -رحمة الله علیه- در مورد مدت زمان تألیف این تفسیر گران‌قدر، منابع این تفسیر و نیز روش ایشان در تفسیر قرآن کریم، مختصری سخن فرموده‌اند:
تفسیر «فی ظلال القرآن» اثر سید قطب و به زبان عربی است.
رهبر معظّم انقلاب در سال 48 (در سنّ سی سالگی) ترجمه‌ی این اثر را آغاز میکنند و شایان ذکر است که مقداری از آن را در زندانهای ستمشاهی انجام می‌دهند.
کتاب حاضر، از ابتدای قرآن کریم تا آیه‌ی 182 سوره‌ی مبارکه‌ی بقره را در بر دارد. معظّمٌ‌له پس از اتمام جلد اوّل ترجمه‌ی کتاب، باخبر میشوند که این کتاب ازسوی مرحوم دکتر احمد آرام، در حال ترجمه است و لذا از ادامه‌ی ترجمه خودداری میکنند.
قلم مترجم معظّم کتاب، بسیار فاخر و در سبکی مخصوص به خود ایشان است و این مطلب بر زیبایی کتاب می‌افزاید. به فراخور مطلب، در مواردی پاورقی‌هایی با امضای مترجم، درج شده است که یا توضیح متن مؤلّف و یا نقد او است.
براساس تقسیم‌بندی مؤلّف کتاب، مجلّد موجود از 12 بخش تشکیل شده است. در مقدّمه به‌طور مبسوطی از قرآن کریم و استفاده‌هایی که از این کتاب میتوان کرد سخن گفته است. پس از مقدّمه در ضمن یک درس، از سوره‌ی حمد، بحث شده است. درس بعدی، بیان ویژگی‌های سوره‌ی بقره است و در ادامه با تقسیم آیات هم‌سیاق جزء اوّل قرآن کریم در شش درس و تنظیم آیات هم‌داستان جزء دوّم در چهار درس کتاب به پایان میرود. علاوه بر این یازده بخش، در ابتدای جزء دوّم نیز، توضیحاتی درباره‌ی مفاد این جزء داده شده است.
در چاپ حاضر، متن تصحیح شده و منابع مورد استناد کتاب، تحقیق مجدّد شده و در مواردی نیز منابعی جدید اضافه شده است. همچنین برای بهره‌مندی بیشتر مخاطب محترم از محتویات کتاب، تیترهای کنارمتنی و نمایه‌های مختلف در پایان کتاب، درج شده است.
منبع: انتشارات انقلاب اسلامی
شامل معرفی مختصر چهار تک‌نگاره‌ی موضوعی قرآن کریم در تألیفات اهل سنت است، و برای درس مأخذشناسی تفاسیر قرآن کریم در دانشگاه اراک تولید شده است.
عناوین مورد معرفی: محمود شلتوت (القرآن و القتال، القرآن و المرأة)، عایشه بنت الشاطئ (القرآن و قضایا الانسان)، سید قطب (مشاهد القیامة فی القرآن)
.
متن معرفی دکتر «عایشه عبدالرحمن بنت الشاطئ» (دانشمند اهل سنت مصری)، خلاصه‌ی ترجمه‌ای است از معرفی ایشان در وبگاه المکتبة الشاملة، و متن معرفی کتاب «القرآن و قضایا الانسان»، ترجمه‌ای است از توضیحات وبگاه «مکتبة نور کتب» در معرفی این کتاب:
نام ایشان، عائشة محمد علی عبد الرحمن، معروف به بنت الشاطئ. متولد مصر (1912-1998م) است.دکتر علی شریعتی در کتاب «فاطمه فاطمه است» به ملاقات خود با دکتر بنت الشاطئ و سخن ایشان اشاره‌ای می‌کند:
تابستان امسال که به تصادفی ایشان را شناختم، گفت: «عشق من به خاندان پیغمبر که همه عمرم و کار و اندیشه‌ام را گرفته است، این آرزو را در دلم قوت داده و هرروز هم بیشتر نیرو می‌گیرد که ایران را بشناسم و فارسی بیاموزم... تا از تحقیقات و آثار دانشمندان شما در شناخت این چهره‌ها «زهرا و زینب و سکینه دختر امام حسین (علیه السلام) و خدیجه و فاطمه، مادر علی (علیه السلام)» بیشتر بهره بگیرم.»فاطمه فاطمه است، انتشارات شبدیز، چاپ دوم، ص92.
